• Ana Sayfa
  • Hakkımda
  • Blog
  • Kitaplar
  • Galeri
Burcu Aybat'ın Blog Sayfası
eğitim yöneticisi, yazar
Category:

Gazete/Dergi Yazıları

    Gazete/Dergi YazılarıBlog YazılarıLiderlik

    Okul Liderinin Yeni Rolü: Öğretimsel Liderlik

    by Burcu Aybat Temmuz 4, 2023
    written by Burcu Aybat

    Öğretmenlerin öğrenme ve öğretmeye dair sarf ettikleri emeğin ve zamanın karşılığını bulup bulmadığını sorgulamak, eğitimin kalitesinin daha iyiye doğru gitmesi yönünde stratejiler belirlemek ve öğrencilerin heyecanla ve merakla öğrenip öğrenmediğini takip etmek hiç şüphesiz okul liderlerinin en önemli görevleri arasında. Bu rolü benimseyen okul liderleri eğitimde mükemmele gidilen yolculukta okullarına eşlik ediyorlar, öğretimsel liderlere dönüşüyorlar.

    Peki, nedir öğretimsel liderlik? 

    Öğretimsel liderlerin sahip olması gereken birçok yetkinlik sayabiliriz, deneyimin önemini vurgulayabiliriz ya da alınması gereken mesleki gelişim fırsatlarını sıralayabiliriz. Ancak bu sayılanlar bir okulda gerçekleştirilebilecek dönüşüm için sadece ikincil bir etkiye sahip olabilir. Öğretimsel liderleri doğrudan sonuca ulaştıracak, öğrencilerin öğrenmeye erişimini mümkün kılacak, öğretmenlerin profesyonel kimliklerini gerçekleştirmelerini sağlayan mekanizmanın aslında müfredat ile haşır neşir olmak olduğunu söyleyebiliriz. 

    Kısacası öğretimsel liderlik öncelikle “müfredat” ile ilgilidir. Öğretimsel liderlik, müfredatı geliştirme, tasarlama, uygulama, değerlendirme, izleme, müfredat ile ilgili doğru soruları sorma ve doğru verileri toplama sürecine liderlik etmektir. Hepimiz biliyoruz ki müfredat, bir okulun tüm paydaşlarının öğrenmeye dair hemfikir olduğu, üzerinde anlaştıkları çok önemli bir çatıdır. Bir yandan da bir okulun gelişmesi ve hedeflerine ulaşması için titizlikle yönetilmesi ve takip edilmesi gereken kompleks bir yapıdır.

    Öğretimsel liderler, müfredat hedeflerine ulaşmak için öğretmenleri ve müfredat uzmanlarını nasıl örgütleyeceğini, tüm öğrencilerin öğrenme sürecinde eşit fırsatlara sahip olması için öğrenmeye erişimi en iyi şekilde nasıl düzenleyeceğini ve müfredat hedeflerine ulaşmak için gerekli alt yapıyı nasıl sağlayacağını dert edinir. Dolayısıyla öğretimsel lider, gelişim odaklıdır, proaktiftir, ihtiyaca yönelik çalışır, etkileşime ihtiyaç duyar, üretkenlik ister, katılımcı karar alma mekanizmasını benimser ve okulunda tüm bu hedeflere yönelik çalışan bir profesyonel öğrenme topluluğu kurar. 

    Kimler öğretimsel lider olabilir?

    Bir okulda, okul yöneticileri, müfredat yöneticileri, bölüm başkanları, sınıf düzeyi liderleri, eğitim koçları ve profesyonel gelişim uzmanları öğretimsel liderlik yapabilir. Önemli olan bir okulda hangi unvanlara sahip olduğunuz değil, müfredatı tasarlama, geliştirme ve değerlendirme sürecinden ne kadar aktif rol aldığınızdır.

    Öğretimsel liderin müfredat ile ilgili üç temel sorusu…

    Okulu, çocuklarımızın birey oldukları, hayata güvenle hazırlandıkları, bilgi ve becerilerini, karakterlerini geliştirdikleri, fiziksel ve duygusal gelişimlerini sağlıklı bir şekilde sürdürdükleri, arkadaşlar edindikleri, rol modellerden öğrendikleri, evrensel değerlerle donandıkları ve her şeyden önce öğrenmeyi öğrendikleri fiziksel ve dijital etkileşimin bir arada olduğu bir ekosistem olarak tanımlayabiliriz. İşte ismini çok kullandığımız ancak hakkında çok az düşündüğümüz “müfredat” böyle hassas bir ekosistemin sağlıklı işlemesi için sarsılmaz bir kılavuz. Peki, öğretimsel liderler müfredatı nasıl ele alacak? Nereden işe başlayacak? Bu kılavuzdan öğrencilerinin öğrendiğine emin olmak için nasıl yararlanacak?

    Öğretimsel lider müfredat ile ilgili üç temel soruyu dikkate alır:

    1. Planlanan müfredat etkin bir şekilde uygulanıyor mu? Öğretimi planlama dokümanları müfredatın uygulanıp uygulanmadığının zengin bir kanıtıdır. Bir yandan da ölçme değerlendirme sonuçları, okulda öğrenmenin ne durumda olduğunu gösteren güçlü göstergelerdir. Planlanan müfredatın uygulanıp uygulanmadığını görmek için öğretimsel liderler farklı stratejiler  kullanabilirler; ders gözlemleri, öğrenme yürüyüşleri (walk-throughs), ünite planlarının ve ders planlarının gözden geçirilmesi, bir ünitenin belirtilen çıktılarına yönelik öğrenci çalışması örneklerinin karşılaştırılması, bölüm/sınıf seviyesi liderleri ile periyodik kısa toplantılar organize ederek çalışma örneklerinin, planların, vb. incelenmesi gibi. 
    2. Müfredat öğrencinin öğrenmesini sağlıyor mu? Öğrencinin öğrenme verilerinin toplanması ve yorumlamasının sistematik bir şekilde yapılması önemlidir. Bunun için; dış değerlendirmeler, okul içindeki ortak değerlendirmeler, öğretmenin ünite sonu değerlendirmeleri ve süreç değerlendirmeleri kullanılabilir. Öğrenci çalışmaları ve ürünleri güçlü kanıtlar sunar. Okul çapında “standartlaştırılmış” ölçme araçları geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. Disiplinlerarası öğrenme hedefleri seçilmeli ve düzenli takip edilmelidir.
    3. «Doğru» müfredat mı uygulanıyor? Öğrenme üzerine yapılan güncel araştırmalar, okulun ihtiyaçları, misyon-vizyon ve ulusal-uluslararası standartlar öğretimsel liderlere yol gösterebilir. Bir okuldaki müfredatın doğru olup olmadığı iç ve dış bütünlüğe bakarak gerçekleştirilebilir. Dış bütünlük, müfredatı diğer uluslararası okullarla ve/veya ulusal bir sistemin standartlarıyla karşılaştırmaktır. İç bütünlük ise okulun belirtilen vizyonu ve misyonu ile günlük müfredat ve öğretim uygulamaları arasındaki uyumu karşılaştırmaktır.

    Tüm bu sorulara cevap vermek için stratejiler geliştirmek ve daha sonra iyileştirmeler yapmak için verileri kullanmak, yine öğretimsel liderin çalışmasının özüdür. Öğretimsel liderin müfredata sistematik olarak yaklaşmasının (ve yavaş hareket edilmesi) öğrencinin öğrenmesi üzerinde doğrudan ve ölçülebilir bir etkisi olabilir. Yavaş olan aslında hızlıdır!

    Öğretimsel liderin yol haritası

    Bir öğretimsel lider okulunda müfredat ile ilgili şu aşamaları gerçekleştirir:

    Müfredat ile ilgili temel kavramlarda ortak dil oluşturmak 

    Müfredata ve okul topluluğu için müfredatın neden önemli olduğunu belirlemek, öğreneni daha yakından tanımak ve öğrenmenin tanımını yapmak. Bu aşamada şu sorular sorulabilir: Müfredat nedir ve neleri kapsar? Okulda tutarlı bir müfredat oluşturmak için neler yapmak gerekir? Öğrenen kim? Öğrenme nedir?

    Müfredatın okul misyonu ile ilişkisini kurmak

    Okulda var olan uygulamaların, okulun kültürü ve misyonuyla bağlantısını kurmak ve okul misyonu bağlamında müfredatı analiz etmek. Bu aşamada şu sorular sorulabilir: Öğrenmenin nasıl olması gerektiğiyle ilgili okulun misyonu ne söylüyor? Tüm paydaşlar temel ifadeleri (misyon, vizyon, eğitim felsefesi, öğrenen profili, öğrenme prensipleri vb.) özümsemiş mi? Temel ifadelerinin yansımaları müfredatta görülüyor mu?

    Müfredatın bileşenleri arasında bağlantılar oluşturmak

    Müfredat bileşenlerinden kazanımlar, ölçme değerlendirme ve öğrenme ve öğretme yöntemlerini inceleyerek bu bileşenlerin arasındaki bağlantılar oluşturmak. Bu aşamada şu sorular sorulabilir: Müfredat bileşenlerine ait müfredat çalışmaları nasıl yürütülecek? Tasarımcı öğretmen kimliği öğretmenlere nasıl benimsetilecek ve kazandırılacak? Kalıcı anlamaya yönelik tasarımlar nasıl oluşturulacak? 21. yüzyıl becerileri müfredata nasıl entegre edilecek?

    Müfredat takibini ve gelişimini yapmak

    Müfredat gelişimini nasıl takip edilebileceğine dair stratejiler belirlemek, neyi nasıl öğrettiğimizin, nasıl ölçtüğümüzün, öğretme süreçlerini nasıl raporladığımızın ve raporladığımızı nasıl öğrenmeye döndürdüğümüzün üzerine çalışmak. Bu aşamada şu sorular sorulabilir: Müfredatı geliştirmenin mekanizmaları nelerdir? Müfredat gelişimi bir değişim yönetimi ise öğretimsel liderin alet çantasında neler olmalı? Kullanılabilecek stratejiler, yöntemler ve araçlar neler olabilir?

    Öğretimsel liderler de dijital dönüşümün etkisinde

    Dijitalleşen öğrenme süreçleri, müfredat programını, dolayısıyla öğretimsel liderlerin odağını daha da komplike hale getiriyor. Uzaktan eğitim, hibrit eğitim, harmanlanmış öğrenme, bireyselleşmiş öğrenme gibi kavramlar müfredatı kimin nasıl tanımlayacağını ve geliştireceğini zamanla belirsizleştirdi. Müfredat, her ne kadar tipik olarak öğrencilerin karşılamasını beklediğimiz öğrenme standartları ve hedeflerini içerse de bu standart ve hedefler pandemi ve tetiklediği dijital dönüşümün de etkisi ile baş döndüren bir ivme içinde değişti. Beraberinde de tasarlanılan üniteleri ve ders planlarını da değiştirmek zorunda kaldık. Öğrencilerimize verdiğimiz ödevler, projeler, kullandığınız kitaplar, materyaller, videolar, sunumlar ve okumalar güncellendi. Öğrencilerimizin öğrenmesini değerlendirmek için kullandığımız testleri, değerlendirme araçlarını ve yöntemlerini buna göre değiştirdik. Artırılmış gerçeklik, yapay zekâ ve veri analitiği ile bireyselleştirilmiş öğrenmeye müfredatta daha çok yer verebiliyoruz. 

    Müfredatın bu derece dinamik bir yapıya dönüşmesi ve okul ekosisteminin zenginleşmesiyle birlikte öğretimsel liderin okullardaki rolü de kritik bir öneme sahip oldu. Okul liderlerinin öğretimsel lider rolünü daha çok benimsemesi, müfredat gelişimine zaman ayırması ve öğrenci öğrenmesini odağına alması, okulların 21. yüzyılda büründüğü yeni yapısına uyumlanması için elzem.

    Not: Bu yazı Türkiye Özel Okullar Derneğinin 2023 Temmuz sayısında yayımlanmıştır.

    Temmuz 4, 2023 0 comment
    0 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Gazete/Dergi Yazıları

    Başarının Temelinde Ne Yatıyor?

    by Burcu Aybat Haziran 10, 2023
    by Burcu Aybat Haziran 10, 2023 396 views

    Okul ve öğrenmeye dair ilk anım beş yaşıma dayanıyor. Tutulan tüm bakıcıların evde oturup dantel ördüğünü ve benim de sokakta…

    0 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Gazete/Dergi Yazıları

    Okula Hazır Olmak

    by Burcu Aybat Eylül 14, 2022
    by Burcu Aybat Eylül 14, 2022 319 views

    Okula hazır olmak, öğrencilerin öğrenme süreçlerine katılmak ve öğrenme etkinliklerinden faydalanmak için gerekli donanıma sahip olma durumudur. Bunun için fiziksel,…

    0 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Gazete/Dergi Yazıları

    Okullarda Öğrencilerimizi Geleceğe Hazırlamak İçin Bir Yol Haritası

    by Burcu Aybat Temmuz 2, 2022
    by Burcu Aybat Temmuz 2, 2022 333 views

    Pandemi ve uzaktan eğitimin yarattığı dijital uçurum, eğitime erişimde eşitsizlikleri derinleştirdi. Bu nedenle okullar ve eğitimciler, öğrencilerin öğrenme kayıplarını telafi…

    0 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Blog YazılarıGazete/Dergi YazılarıLiderlik

    İş Hayatında Kadın Olmak (Artı Eğitim Dergisi 2022)

    by Burcu Aybat Mart 11, 2022
    by Burcu Aybat Mart 11, 2022 10.209 views

    İş dünyasında kadın olmak, zorluklar, fırsatlar ve eşitlik üzerine İELEV Okullarında birlikte omuz omuza çalıştığımız okul liderleri arkadaşlarımla yazdığımız yazı…

    18 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Blog YazılarıGazete/Dergi Yazıları

    Eskisi gibi olmayacak, eğitim evriliyor!

    by Burcu Aybat Nisan 15, 2021
    by Burcu Aybat Nisan 15, 2021 1.707 views

    Koronavirüs salgını bizi uzun zaman etkileyecek eğitime de yön ve şekil veriyor. Gidilemeyen okullar, okunamayan kitaplar ve girilemeyen sınavlar var…

    8 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Blog YazılarıGazete/Dergi YazılarıLiderlik

    Okul Ortamı Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Üretilmesine Katkı Sağlamalı (Artı Eğitim Dergisi 2021)

    by Burcu Aybat Mart 17, 2021
    by Burcu Aybat Mart 17, 2021 1.016 views

    Okul ortamı toplumsal cinsiyet eşitliğinin üretilmesine katkı sağlaması gerektiği ile ilgili İELEV Okulları kadın liderleri ile birlikte yazdığımız yazı Artı…

    2 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Blog YazılarıGazete/Dergi YazılarıLiderlik

    Pandemi Kozu Yenilikçi Dönüşüm (Artı Eğitim Dergisi 2021)

    by Burcu Aybat Şubat 17, 2021
    by Burcu Aybat Şubat 17, 2021 858 views

    Pandemiyi başarıyla geçiren bir okulun uzaktan eğitim süreçlerini Artı Eğitim Dergisine meslektaşlarımla birlikte anlattık. Dergiye ulaşmak için tıklayın.

    2 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Blog YazılarıGazete/Dergi Yazıları

    Pandemi Döneminde Uzaktan Eğitim Süreci

    by Burcu Aybat Kasım 24, 2020
    by Burcu Aybat Kasım 24, 2020 984 views

    Yeşim Mutlu ile yaptığımız keyifli Instagram söyleşisinin özeti Haberler.com da yayımlandı. Aşağıda da yazıyı okuyabilirsiniz. Yeşim Mutlu: Covid-19 ülkemizde eğitimi…

    1 FacebookTwitterLinkedinEmail
  • Gazete/Dergi YazılarıLiderlik

    Like No Other School Year

    by Burcu Aybat Ekim 10, 2020
    by Burcu Aybat Ekim 10, 2020 290 views

    Uzun zamandır ilgiyle takip ettiğim eğitimci ve yazar Pamela Livingston pandemi sürecinde dünya üzerindeki eğitimi yeninden ele aldığı harika bir…

    0 FacebookTwitterLinkedinEmail
Newer Posts
Older Posts

Kategoriler

  • Blog Yazıları
  • Eğitimler
  • Faydalı İpuçları
  • Gazete/Dergi Yazıları
  • Kitaplar
  • Konferanslar
  • Liderlik
  • Podcast
  • Teknoloji
  • Televizyon Programları

Dr. Burcu Aybat

Eğitim alanında 24 yıllık deneyim: yenilikçi yöntemleri, yaklaşımları ve teknolojileri müfredata entegre etmek; öğretmenler ve öğrenciler için mesleki gelişim ve liderlik programları geliştirmek; sürekli gelişen etkili bir okul yaratmak.

Benimle iletişime geçin

Facebook Twitter Instagram Linkedin Email

Benim Hikayem

Son 20 yıldır Türkiye’nin önde gelen okullarından Robert Kolej, Enka Okulları, ODTÜ Geliştirme Vakfı Okulları ve İELEV Okullarında liderlik özelliğimi kullandığım farklı pozisyonlarda görev aldım. Daha fazlası…

Son Gönderiler

  • Hey ChatGPT, benim için öğrenmeyi bireyselleştir!

    Mart 6, 2025
  • Zihinsel Bir Seyahat: BETT Show 2025’den Geleceğe Yolculuk

    Ocak 25, 2025
  • Öğretimsel Liderlik

    Eylül 6, 2024
Tweets by burcuaybat
Footer Logo

@2022 - Tüm hakları saklıdır. Burcu Aybat tarafından hazırlanmıştır.


Back To Top
Burcu Aybat'ın Blog Sayfası
  • Ana Sayfa
  • Hakkımda
  • Blog
  • Kitaplar
  • Galeri